Welke opvoedstijl gebruik jij?

Drama in de supermarkt

Een jongetje van vier rent schreeuwend door de winkel. Hij pakt spullen uit de schappen, legt ze op een andere plek en kijkt zo nu en dan over zijn schouder. Je ziet hem haast denken: Ziet mama mij wel?

Zijn moeder zag hem wel degelijk. Ook zag zij de geïrriteerde en boze blikken van omstanders. Als je even goed naar het tafereel keek, zag je een uitgebluste moeder en een kind dat hard op zoek was naar grenzen. 

De moeder in kwestie haalde haar schouders op toen we oogcontact maakten. “Hij luistert gewoon écht niet…” De moeder rechtte haar rug en deed nog een poging om haar kind in het gareel te krijgen. “Dat mag niet lieverd, kom maar, dan krijg je een chocolaatje.” 

Opvoedkunsten 

Opvoeden, het is niet makkelijk! Op internet en in de boekwinkel staan honderden artikelen en boeken die ouders zouden moeten helpen. Boeken over verschillende opvoedstijlen en hoe je verschillende ‘soorten’ kinderen moet opvoeden. Temperamentvolle kinderen, bange kinderen, verdrietige kinderen, milieubewuste kinderen, reislustige kinderen, creatieve kinderen. Nog voordat een kind echt kind kan zijn, heeft hij al een stempel gekregen door de verschillende opvoed adviezen. 

Ik kan me goed voorstellen dat ouders naar een boek of het internet reiken als ze het even niet meer zien zitten. Niet alleen kinderen, maar ook ouders hebben last van de eisen en verwachtingen van de buitenwereld. Ouders zien liever niet dat omstanders hun kind irritant, stil, onzeker of druk vinden. Ook willen ouders zelf niet bestempeld worden als strenge of juist softe ouders. Het is nogal wat! 

TEDtalk van Jennifer Senior 

Waar is de tijd gebleven dat we ons gewoon bezig hielden met het opvoeden van onze kinderen? Het lijkt erop alsof de samenleving kinderen steeds meer zien als een stuk klei dat gevormd moet worden. Jennifer Senior vertelt dit mooi in haar TEDtalk over opvoeding (https://ed.ted.com/lessons/for-parents-happiness-is-a-very-high-bar-jennifer-senior). Ze vertelt onder andere dat ouders de lat enorm hoog leggen voor zichzelf. Het merendeel van de ouders willen hun kinderen gelukkig zien. Geluk is echter een enorm hoog doel. Tegenslagen en teleurstellingen horen bij het leven, ook hier leren kinderen van. 

Wat kinderen voornamelijk nodig hebben, is het goede voorbeeld en onvoorwaardelijke liefde. Kinderen gedragen zich niet expres vervelend of naar. Kinderen gebruiken hun gedrag om iets te communiceren. Vaak weten ze zelf nog niet eens wat!

Op zoek naar grenzen

Even terug naar de jongen in de supermarkt. Hij was op zoek naar grenzen. Dit is natuurlijk makkelijk om te zeggen voor een buitenstaander over een uitgebluste moeder en een wanhopig kind. Het stellen van grenzen vraagt om discipline, doorzettingsvermogen en geduld. Een kind dat op zoek is naar grenzen, is onbewust bezig om zijn eigen gedrag in zijn omgeving te kunnen bepalen. Ook ontdekt een kind het zelfrespect van zijn ouders. Zodra ouders een grens stellen, leert een kind dat hij veilig is bij zijn ouders en krijgt het goede voorbeeld als het gaat om zelfrespect. 

Het gaat dus eigenlijk niet om de vraag welke opvoedstijl het beste werkt. Het gaat om de vraag, hoe ouders hun kind het beste kunnen begeleiden in hun ontwikkeling naar een zelfstandige, zelfverzekerde en zelfrespecterende volwassene.

Drie tips voor het ontdekken van jouw eigen opvoedstijl

1). Leg de lat niet te hoog!

Ook al zijn er duizenden boeken, er is geen handleiding voor het opvoeden van jouw kind. Ieder kind en iedere ouder is uniek en vraagt om een unieke opvoeding. Leg de lat dus niet te hoog. Verwacht niet dat iedere tip die je tegenkomt gaat werken in jouw gezin. Ontdek samen wat voor jullie het beste werkt. 

2). Gedraag je als een detective. 

Is je kind drammerig, opvliegend, uitdagend, onzeker of stil? Vertoont je kind bepaald gedrag en weet je niet hoe je hiermee moet omgaan? Onthoud dan dat je kind dit gedrag vertoont om jou iets duidelijk te maken. Dit kunnen natuurlijk verschillende dingen zijn. Zie het gedrag van je kind als een ui. Het gedrag is de buitenste laag. Daaronder zit een emotie. Daaronder zit een gevoel en weer daaronder zit de oorzaak van het gevoel. Een kind dat met de deuren slaat, gedraagt zich boos, maar voelt zich wellicht verdrietig. Het verdriet komt misschien door een gebeurtenis op school of omdat de lievelingskoekjes van je kind op waren. Kijk verder dan alleen het gedrag en onthoud dat je kind zich gezien en gehoord wil worden. 

3). Geef je kind erkenning voor zijn gevoel. 

Benoem de emotie die je ziet en geef erkenning voor het gevoel. Zie je dat je kind zich boos gedraagt? Benoem dit dan, door bijvoorbeeld te zeggen: “Ik zie dat je je boos gedraagt, je moet je wel heel naar voelen.” Aangezien je nog niet weet welk gevoel onder de emotie zit, hoef je deze nog niet te benoemen. Je kind voelt zich op deze manier wel gehoord en gezien, waardoor je kind weer rustig kan worden. Het kan zijn dat je dit een aantal keer moet herhalen, geduld is het codewoord! 

Vind je het als ouder lastig om je kind te helpen bij zijn emoties of mentaal welbevinden? Kindercoaching kan uitkomst bieden. Ben je benieuwd wat coaching voor jouw kind kan betekenen? Neem dan contact op via het contactformulier voor een vrijblijvend intakegesprek, of bekijk de pagina over kindercoaching

Positief grenzen stellen en deze communiceren met je kind

Heeft je kind zijn kamer nou nog niet opgeruimd? En het huiswerk is ook nog niet af, je had toch gezegd dat alle taken af moesten voor het avondeten!

 

Soms voel je je net een politieagent en kan jij je kind wel achter het behang plakken! Dit is helemaal niet gek, veel ouders zullen dit gevoel herkennen. Waarom doet je kind zo lastig?

 

Waar komt lastig gedrag vandaan?

Kinderen die lastig gedrag vertonen, zijn vaak zelf ongelukkig of ontevreden. Kinderen willen graag lief en leuk gevonden worden. Een kind dat niet weet waar de grens ligt, probeert zijn gedrag aan te passen tot hij een grens heeft gevonden.

 

De rol van ouders

In het leven van een kind spelen de ouders een grote rol. Ze vormen een vangnet en zijn (vaak) de belangrijkste vertrouwenspersonen. Kinderen voelen zich doorgaans veilig bij hun ouders en gebruiken hun ouders om hun gedrag, emoties en gevoelens te toetsen. Ook zijn kinderen op zoek naar grenzen. Ze hebben deze grenzen nodig om te weten of ze iets goed of fout doen. Zolang deze grens niet duidelijk is, blijft er een grote onzekerheid over het eigen gedrag en gevoel ontstaan.

 

De driehoek van zelfvertrouwen, grenzen en communicatie. 

Zonder grenzen dus geen zelfvertrouwen en zonder communicatie zijn er geen grenzen. Geen enkel gezin, ouder, kind en opvoeding is hetzelfde. Er is geen kant-en-klaar grenzenpakket. Alle ouders bepalen zelf welke grenzen zij belangrijk vinden en welke niet. Op één gebied liggen de meeste ouders op een lijn, veiligheid. Stoppen voor een rood stoplicht. Niet met vreemde mensen meegaan. Niet in je eentje door een donker bos fietsen. Over het algemeen worden alle regels omtrent de veiligheid van kinderen streng gehandhaafd. Je kind kan hoog of laag springen, maar hierin houden ouders voet bij stuk.

 

Waarom is het dan zo lastig om bij andere regels duidelijk een grens aan te geven?

 

Bord leegeten, kamer opruimen, huiswerk afmaken, op tijd thuis zijn, niet te veel schermtijd…

In de opvoeding stapelen de regels zich vaak onbewust erg op. Het ene moment is het niet zo erg dat je kind zijn groenten niet opeet, de volgende dag moet alle broccoli opgegeten worden.

De ene dag mag je kind een half uurtje langer op het scherm, hij is immers zo lief geweest. De volgende dag mag het niet.

 

Door uitzonderingen te maken op de regels, blijft het voor een kind onduidelijk wanneer deze regel geldt en wanneer niet. Je kind zal op zoek blijven gaan naar de uitzonderingen en blijft tegen grenzen aanduwen. Wanneer is deze grens bereikt? Is deze dan echt bereikt, of is er morgen wel ruimte voor een uitzondering?

 

Zonder uitzonderingen weet je kind dat hij hier ook niet naar op zoek hoeft te gaan.

 

Is dat niet heel streng?

Hebben jullie de regel dat jullie altijd aan tafel eten, maar hebben jullie zin om op donderdagavond met een pizza op de bank te gaan zitten? Realiseer je dan ook dat deze uitzondering ervoor zorgt dat de grens wat vager wordt. Reken erop dat je kind volgende week donderdag weer vraagt om pizza op de bank. Vorige week mocht dat immers ook! Willen jullie toch graag een uitzondering maken op de regel? Communiceer dan duidelijk waarom de uitzondering wordt gemaakt en wat de oorspronkelijke regel is. Benadruk het feit dat de volgende dag de regel ‘aan tafel eten’ weer ingaat.

 

Dit gegeven geldt voor alle regels. Mag je kind normaalgesproken pas om 16.00 achter een scherm, maar vind je het goed als hij op woensdagmiddag al om 15.00 gaat gamen? De grens wordt vager en je kind zal vaker op zoek gaan naar de uitzondering op de regel.

 

Hoe stel je duidelijke grenzen?

Bepaal samen welke regels jullie écht belangrijk vinden. Hierdoor voorkomen jullie dat de hoeveelheid regels zich blijven opstapelen. Schrijf de regels desnoods op, zodat het voor iedereen duidelijk is welke regels in huis gelden. Geef zelf ook het goede voorbeeld! Mogen je kinderen na 20.00 niet meer achter een scherm? Leg dan zelf ook je laptop of telefoon weg, tenzij je deze nodig hebt voor werk. Communiceer ook deze uitzondering met je kinderen, om discussies te voorkomen.

 

Hoe communiceer je de regels?

Schrijf de regels op, bespreek deze samen en geef je kinderen ook de ruimte om input te leveren. Waar zijn ze het wel of niet mee eens en waarom? Door je kind te betrekken bij regels en grenzen, is het voor je kind gemakkelijker om hiernaar te luisteren.

Het is heel normaal als kinderen in de eerste fase de regels gaan uitproberen. Ze zijn immers op zoek naar de grens. Een grens geeft je kind vertrouwen in zijn eigen gedrag en ook in jullie als opvoeders. Zolang je kind weet dat je op hem past door een grens te stellen, ervaart een kind een vangnet om zichzelf te ontwikkelen.

 

Meer weten over het stellen van grenzen?

Als kindercoach geef ik kinderen handvatten om obstakels in het leven zelf te overwinnen. Daarnaast geef ik ouders de nodige handvatten en hulp om liefdevol en positief op te voeden. Meer weten? Neem dan vrijblijvend contact met mij op!